Хъаласонта ама амхъаласонта это что

Урок по осетинскому языку на тему » Даргъватин амхъаласонта ама амхъаласонты къордта. Са растфыссынад».

Автор презентации: Цховребова Жанна Окраевна

Гом урочы пълан – конспект

ирон æвзагæй 5–æм къласы.

«Дæргъвæтин æмхъæлæсонтæ æмæ

æмхъæлæсонты къордтæ. Сæ растфыссынад».

— Беслæныхъæу, 2013 аз –

Темæ: «Дæргъвæтин æмхъæлæсонтæ æмæ æмхъæлæсонты къордтæ. Сæ растфыссынад»

2. Æрдзурын æмæ бамбарын кæнын сывæллæттæн дæргъвæтин

æмхъъæлæсонтæ æмæ æмхъæлæсон къордты растфыссынады тыххæй.

3. Дзырдуатон куыст.

4. Ныффыссын дзырдуатон диктант.

5. Хæдзармæ куыст раттын.

Цæстуынгæ æрмæг: а) дамгъуат;

æ) хъæлæсонты æмæ æмхъæлæсонты таблицæтæ;

б) зылангон æмæ æзылангон æмхъæлæсонты таблицæтæ.

а). Цавæр хъуыдыйад æмбæхст уыдис нымæцты бын? (фæлт.)

премиты лауреат (зæгъын Абайты Васойы тыххæй).

æ). Фарстаты руаджы сбæрæг кæнын, сывæллæттæ раззаг урокыл цы

— Цы хонæм дамгъуат, цæмæн нæ хъъæуы?

-Радзурын дамгъуаты тыххæй цыдæриддæр сахуыр кодтам, уыдон.

— Хатдзæгтæ скæнын æмæ ног æрмæгмæ рахизын.

1. Баххæст кæнын хæслæвæрд.:

— Лæвæрд дзырдты цухгонд бынæттæ баххæст кæнын хъæугæ

æмхъæлæсонтæй. Дæргъвæтин æмхъæлæсонтæй бацамонын зылангон

ны … арæг, хъæ … он, уæ … аг, ды … æ, æв … æс, цы … ор,

… æдз, æр …ивын, Хани … æ, фы … аг, хæ … он, лæ … у)

дыууæ кæнæ фылдæр æмхъæлæсонты баиу, стæй дæргъвæтин æмхъæлæсон

дæргъвæтин æмхъæлæсонæн та æнцондæр, зæгъыны тыххæй, æвæрд æрцæуы

2. (ы) ссарын (ы) ссудзын

(ы) сриуыгъын (æ) змæнтын

(ы) срæхойын (æ) знаггад

Фæндыр ыскъахта. (Къ.)

— Нæ къуылдымтæ, нæ фæзтæ

Ысфæлыстой сæхи. (Г.Ц.)

— Арв сыл ызгъалы йæ судзгæ цæхæртæ,

Пиллон ыскалдтой, æрдиагыл сысты … (Нигер)

3. Æмгар, æмвæнд, æнгом

нæ, фæлæ æндæр æмхъæлæсон, кæнæ дæргъвæтин æмхъæлæсон куы вæййы,

уæд сæ разæй фæхъуысы – Æ – æмæ фыст дæр цæуы.

4. Зыгъар, тырыса, сынæр, сымах, зыгъарæг, быру

(Раиртæст) – Æмхъæлæсонты къордæн дзырды райдайæны сæ разæй æвæрæн

куы нæ вæййы хъæлæсонæн, уæд æвæрд æрцæуы се хсæн.

5. Фыст (иууон нымæц) – фыстытæ (бирæон нымæц),

цалх (иу. н.) – цæлхытæ (б. н.)

цырыхъхъ (иу. н.) – цырыхъхъытæ (б.н)

цы дзырдтæ фæвæййынц, уыдоны бирæон нымæцы æвæргæйæ фæсæфтуан

1. Ныффыссын дзырдуатон диктант.

Ссæст, хыссæ, цырыхъхъытæ, цæппузыр, дзыхъхъытæ, æхсæв, æндах, уасæг,

фыссæг, къæцæл, ссад, змис, стонг, стыр, змæлын, къæрццытæ, æддаг, агъоммæ,

дыууадæс, ссæдз, дыууиссæдз, фæззыгон, мæллæг, кæрчытæ, уæрыччытæ, устытæ.

2. Сывæллæттæ дыууæ къордыл адих сты: ахуыргæнæджы æххуысæй

æвзырынц диктанты дзырдты растфыссынад… (чи фылдæр æмæ хуыздæр)

3. Ахуыргæнæджы фарстатæн дзуæппытæ раттын. (кусынц дыуæ къорды)

— Цал сты хъæлæсон мыртæ æмæ æмхъæлæсон мыртæ(ранымайын сæ).

— Зылангон æмæ æзылангон мыртæ (ранымайын).

Фыст та куыд цæуынц? (Дæнцæгтæ)

1. Баххæст кæнын фæлтæрæн(?)

2. Ирон – уырыссаг дамгъуатæй рафыссын дзырдтæ, уæлдæр цы раиртæстытæ

сахуыр кодтам, уыдоныл æнцойгæнгæйæ (дыууæ къорды сывæллæттæ:

Источник

Презентация по осетинскому языку «Дæргъвæтин æмхъæлæсонтæ».

Разработка презентации по осетинскому языку во 2 «А» классе на тему «Даргъватин амхъаласонта». Показали презентацию в МКОУ СОШ №1.

Просмотр содержимого документа
«Презентация по осетинскому языку «Дæргъвæтин æмхъæлæсонтæ».»

Хъаласонта ама амхъаласонта это что. Смотреть фото Хъаласонта ама амхъаласонта это что. Смотреть картинку Хъаласонта ама амхъаласонта это что. Картинка про Хъаласонта ама амхъаласонта это что. Фото Хъаласонта ама амхъаласонта это что Хъаласонта ама амхъаласонта это что. Смотреть фото Хъаласонта ама амхъаласонта это что. Смотреть картинку Хъаласонта ама амхъаласонта это что. Картинка про Хъаласонта ама амхъаласонта это что. Фото Хъаласонта ама амхъаласонта это что

-Ц ǽмǽй хицǽн кǽнынц мыртǽ дамгъǽтǽй?

— Хъæлæсон мыртæ æмæ æмхъæлæсон мыртæ(ранымайын сæ).

— Зылангон æмæ æзылангон мыртæ (ранымайын).

Хъаласонта ама амхъаласонта это что. Смотреть фото Хъаласонта ама амхъаласонта это что. Смотреть картинку Хъаласонта ама амхъаласонта это что. Картинка про Хъаласонта ама амхъаласонта это что. Фото Хъаласонта ама амхъаласонта это что Хъаласонта ама амхъаласонта это что. Смотреть фото Хъаласонта ама амхъаласонта это что. Смотреть картинку Хъаласонта ама амхъаласонта это что. Картинка про Хъаласонта ама амхъаласонта это что. Фото Хъаласонта ама амхъаласонта это что Хъаласонта ама амхъаласонта это что. Смотреть фото Хъаласонта ама амхъаласонта это что. Смотреть картинку Хъаласонта ама амхъаласонта это что. Картинка про Хъаласонта ама амхъаласонта это что. Фото Хъаласонта ама амхъаласонта это что Хъаласонта ама амхъаласонта это что. Смотреть фото Хъаласонта ама амхъаласонта это что. Смотреть картинку Хъаласонта ама амхъаласонта это что. Картинка про Хъаласонта ама амхъаласонта это что. Фото Хъаласонта ама амхъаласонта это что

Адǽмǽн зǽхх у сǽ дарǽг.

Алы куыстǽн рад, дзидзидайан – мад.

Хъаласонта ама амхъаласонта это что. Смотреть фото Хъаласонта ама амхъаласонта это что. Смотреть картинку Хъаласонта ама амхъаласонта это что. Картинка про Хъаласонта ама амхъаласонта это что. Фото Хъаласонта ама амхъаласонта это что Хъаласонта ама амхъаласонта это что. Смотреть фото Хъаласонта ама амхъаласонта это что. Смотреть картинку Хъаласонта ама амхъаласонта это что. Картинка про Хъаласонта ама амхъаласонта это что. Фото Хъаласонта ама амхъаласонта это что

Хъаласонта ама амхъаласонта это что. Смотреть фото Хъаласонта ама амхъаласонта это что. Смотреть картинку Хъаласонта ама амхъаласонта это что. Картинка про Хъаласонта ама амхъаласонта это что. Фото Хъаласонта ама амхъаласонта это что Хъаласонта ама амхъаласонта это что. Смотреть фото Хъаласонта ама амхъаласонта это что. Смотреть картинку Хъаласонта ама амхъаласонта это что. Картинка про Хъаласонта ама амхъаласонта это что. Фото Хъаласонта ама амхъаласонта это что

Темæ: «Дæргъвæтин æмхъæлæсонтæ.

Хъаласонта ама амхъаласонта это что. Смотреть фото Хъаласонта ама амхъаласонта это что. Смотреть картинку Хъаласонта ама амхъаласонта это что. Картинка про Хъаласонта ама амхъаласонта это что. Фото Хъаласонта ама амхъаласонта это что

Хъаласонта ама амхъаласонта это что. Смотреть фото Хъаласонта ама амхъаласонта это что. Смотреть картинку Хъаласонта ама амхъаласонта это что. Картинка про Хъаласонта ама амхъаласонта это что. Фото Хъаласонта ама амхъаласонта это что Хъаласонта ама амхъаласонта это что. Смотреть фото Хъаласонта ама амхъаласонта это что. Смотреть картинку Хъаласонта ама амхъаласонта это что. Картинка про Хъаласонта ама амхъаласонта это что. Фото Хъаласонта ама амхъаласонта это что

Хъаласонта ама амхъаласонта это что. Смотреть фото Хъаласонта ама амхъаласонта это что. Смотреть картинку Хъаласонта ама амхъаласонта это что. Картинка про Хъаласонта ама амхъаласонта это что. Фото Хъаласонта ама амхъаласонта это что Хъаласонта ама амхъаласонта это что. Смотреть фото Хъаласонта ама амхъаласонта это что. Смотреть картинку Хъаласонта ама амхъаласонта это что. Картинка про Хъаласонта ама амхъаласонта это что. Фото Хъаласонта ама амхъаласонта это что

Халон халонмæ тæхы, Халон халонæн зæгъы: — Халон! Цæй-ма, ныр цы хæрæм? Сихорæн амал цы скæнæм?

Дзуры йæм фæстæмæ халон: — Сихор нын цæтгæ у абон, — Терчы былыл нын, хъæугæрон, Ауыгъдæй лæууы мæхъæлон…

Хъаласонта ама амхъаласонта это что. Смотреть фото Хъаласонта ама амхъаласонта это что. Смотреть картинку Хъаласонта ама амхъаласонта это что. Картинка про Хъаласонта ама амхъаласонта это что. Фото Хъаласонта ама амхъаласонта это что

Дзагъǽл куыйтǽ та … кǽй вǽййынц, уый аххосǽй хъыгдарынц адǽмы, мǽргъты, фосы.

Дзырдтǽ спайда кǽнынǽн: хъахъхъǽны, ǽххуыс, фǽллой, ǽххормаг, куыйтǽ.

Хъаласонта ама амхъаласонта это что. Смотреть фото Хъаласонта ама амхъаласонта это что. Смотреть картинку Хъаласонта ама амхъаласонта это что. Картинка про Хъаласонта ама амхъаласонта это что. Фото Хъаласонта ама амхъаласонта это что Хъаласонта ама амхъаласонта это что. Смотреть фото Хъаласонта ама амхъаласонта это что. Смотреть картинку Хъаласонта ама амхъаласонта это что. Картинка про Хъаласонта ама амхъаласонта это что. Фото Хъаласонта ама амхъаласонта это что

Дзагъǽл куыйтǽ та ǽххормаг кǽй вǽййынц, уый аххосǽй хъыгдарынц адǽмы, мǽргъты, фосы.

Хъаласонта ама амхъаласонта это что. Смотреть фото Хъаласонта ама амхъаласонта это что. Смотреть картинку Хъаласонта ама амхъаласонта это что. Картинка про Хъаласонта ама амхъаласонта это что. Фото Хъаласонта ама амхъаласонта это что Хъаласонта ама амхъаласонта это что. Смотреть фото Хъаласонта ама амхъаласонта это что. Смотреть картинку Хъаласонта ама амхъаласонта это что. Картинка про Хъаласонта ама амхъаласонта это что. Фото Хъаласонта ама амхъаласонта это что

Хъаласонта ама амхъаласонта это что. Смотреть фото Хъаласонта ама амхъаласонта это что. Смотреть картинку Хъаласонта ама амхъаласонта это что. Картинка про Хъаласонта ама амхъаласонта это что. Фото Хъаласонта ама амхъаласонта это что Хъаласонта ама амхъаласонта это что. Смотреть фото Хъаласонта ама амхъаласонта это что. Смотреть картинку Хъаласонта ама амхъаласонта это что. Картинка про Хъаласонта ама амхъаласонта это что. Фото Хъаласонта ама амхъаласонта это что

Хъаласонта ама амхъаласонта это что. Смотреть фото Хъаласонта ама амхъаласонта это что. Смотреть картинку Хъаласонта ама амхъаласонта это что. Картинка про Хъаласонта ама амхъаласонта это что. Фото Хъаласонта ама амхъаласонта это что

1 –аг къорд: Цъиу нǽу,афтǽмǽй цǽрдǽг,

2 – аг къорд: Тагъд кǽны цары ахстон сбийыныл, баныхасыныл, байсǽрдыныл.

3 – аг къорд: Уазал мигъ комы ǽрбады ныллǽг,

Бафснайынц гонты бǽркадджын тыллǽг.

Источник

Амхъаласон мырта

Документы для скачивания

Темœ: Ǽмхъœлœсон мыртœ.

Урочы нысантœ:

-Сфœлхат кœнын рацыд œрмœг фонетикœйœ;

-бамбарын кœнын сывœллœттœн,цавœр мыртæ сты œмхъœлœсонтœ, куыд равзœрынц œмœ цавœр хуызтыл дих цœуынц;

-бакусын сывœллœтты ныхасы рœзтыл;

-гуырын сœм кœнын уарзондзинады œнкъарœнтœ сœ Райгуырœн бœстœмœ( дзырд «патриот»-ы лексикон нысаниуœгыл бакусгœйœ, œмбисœндты мидис œвзаргœйœ)

Урочы фœлгонц: интерактивон тренажёр зылангон œмœœзылангон мыртœй, Дзуццаты К. œмдзœвгœ «Хъахъхъœнут цъœх бœлœстœ,кœстœртœ!»,Коцойты А. сатирикон ныв «Рагœй дœр иухуызœн уыдыстœм», œмбисœндтœ райгуырœн бœстœйы тыххœй.

Урочы цыд:

Ахуыргœнœджы раныхас: Сывœллœттœ, куыд бамбœрстат, афтœмœй нœ абоны урок цœхгœр хицœн кœны иннœ уроктœй. Куыд уœм кœсы, цœмœй?(Абоны урокмœ нœм œрбацыдысты сœрмагонд уазджытœ)

-Тынг раст. Ацы буц уазджытæ уын уœ хорзы кой фехъуыстой œмœ, œцœгœйдœр афтœ у, уый фенынмœ œрбацыдысты.Уый ныл œвœры бœрнон œмœ ахсджиаг хœс. Уымœ гœсгœ сымах хъуамœ райсат…..(5)

-Уый тыххœй та уœ хъœуы…?.(лœмбынœг хъусын ахуыргœнœгмœ, активонœй архайын урочы, хорз зонын рацыд œрмœг).

А) Фронталон œрфарст рацыд œрмœгœй.

Сфœлдыстадон диктант.

(Лœвœрд дзырдтимœœрхъуыды кœнут дзырбдœстытœ, фœнысын дзы кœнут дзырдбасты компоненттœ,зонгæ орфограммæты бын хахх кæнут)

Райгуырœн бœстœ, арф кœмттœ, рœсугъд œрдз, цъитийы дœттœ, хъуыстгонд адœм.

Сывœллœттœ, бакœсут-ма фыццаг дзырдбаст. Чи мын бамбарын кœндзœн, цы у райгуырœн бœстœ,уый?(Адœймаг кœм райгуыры,йœ фыццаг къахдзœфтœ кœм акœны, хуры хъарм тынты œндœвдад фыццаг хатт йœ буарыл кœм банкъары, уый у райгуырœн бœстœ).

-Цавœр дзырдтœй ма йœ ис зœгъын?( Фыдыбœстœ, Фыдыуœзœг,ныййарœг зœхх).

-Цавœр œмбисœндтœ зонут фыдыбœстœйы тыххœй?(Интерактивон фœйнœгыл œвдыст цœуы слайд№1)

(Фыдыбœстœ ныййарœг мадау адджын у.

Ǽнахуыр бœсты œлдарœй дœр зын цœрœн у.)

-Ныффыссут-ма дзы иу уœ тетрœдты œмœ йœ равзарœм синтаксисон œгъдауœй.

Фыдыбœстœ ныййарœг мадау адджын у.

-Цœуыл нœ ахуыр кœнынц ацы œмбисœндтœ?(Уарзын нœ Райгуырœн бœстœ).

-Зœгъут-ма, сывœллœттœ, исчи уœ зоны, куыд хуыйны œгœрон уарзтœй йœ фыдыбœстœ чи уарзы, ахœм адœймаг?(Патриот).

— Фонетикон æгъдауæй-ма йæ равзарæм.(Иумæйагæй æвзарæм дзырд «патриот» фон.æгъд)

-Сывœллœттœ, нœ абоны урокмœ нœм сœрмагонд уазджытœй уœлдай œрбацыдысты уазœгуаты драмон къоррды уæнгтæ. Семœ œрбахастой чысыл аивадон хуын. Уыдон уын равдисдзысты Коцойты А сатирикон ныв «Рагœй дœр иухуызон уыдыстœм». Бакœсут-ма йœм œмœ зœгъут, йœ архайджыты йын ис схонœн патриоттœ?

«Рагœй дœр иухуызон уыдыстœм».

(Туаллœгты А œмœ Сихъоты С)

(Ацы нывы архайджыты нœй схонœн патриотœ, уымœн œмœ сœ зондахасты райгуырœн бœстœйы œмбарынад сдызгъуынтœ ис. Уыдон не мбарынц, œхца, мулк рœстœгмœйы хорздзинœдтœ кœй сты, уый)

— Сывœллœттœ, сымахœн та уœ бон у уœхи схонын патриоттœ?(О).

-Цœмœй бœрœг у?(сывœллœттœ дœттынц сæ хъуыдытæ)

Ахуыргæнæджы раныхас: Фыдыбœстœмœ уарзондзинад у уœрœх œмœ бирœвœрсыг œмбарынад. Уый нœ хицœн кœны œрмœстдœр сœрыстыр уœвын дœ бœстœйæ, йœ кадыл ын кад œфтауынœй, йœ намысыл-намыс, фœлœ ма нœ алфамблай цы œрдзон рœсугъддзинад ис, уый бахъахъхъœнын, œнœхъуаджы къахыргонд куыд нæ цœуа, уымæй дæр. Фыдыбæстæ уарзæйæ хъуамæ ацы фарстаты дæр уæм иузæрдион архайджытæ. Байхъусœм-ма Дзуццаты К (нæ хъæуы хъœдгœс) цы œмдзœвгœ ныффысста, уымœ œмœ зœгъут, цœуыл нœ ахуыр кœны, уый.

(мæхæдæг æмбæлгæ хъæлæсы уагæй кæсын зæрдывæрдæй æмдзæвгæ)

Ǽмдзœвгœйы фœстаг строфа œвдыст цœуы

Хъахъхъœнут цъœх бœлœстœ кœстœртœ

-Тынг раст! Цымæ цæуылнæ? ( Хъœлœсон мыртœ дзургœйœ уœлдœф уœгъдибарœй рацœйы дзыхœй, ахœм мыртœ нœ бон у изœрмœ дœр зарын(уœлдœф нын фаг куы кодтаид,уœд).

-Азарут-ма дамгъœ «ХЪ», «Б»….Бауыдзœн сæ уœ бон азарын,œви нœ? Цы хъыгдарœг уœ ис?(Ацы мыртœ нœ бон азарын нœ бауыдзœн,уымœн œмœ уœлдœф уœгъдибарœй на рацœуы нœ дзыхœй, сœмбœлы дзы къуылымпыдзинœдтыл-былтœ,дœндœгтœ,œвзаг).

-Сывœллœттœ. Уыцы къуылымпыдзинœдтœ уœлдœф куы ратоны, кœнœ сыл йœхи куы рахафы,уœд сœвзœры сыбыртт. Хъœлœс та кœм равзœры? (Хурхыуадындзтœ уœлдœф куы ратоны,уœд ныззыр-зыр кœнынц œмœ сœвзœры хъœлœс).

-Уœдœ цœй руаджы арœзт œрцыдысты ацы мыртœ?(Хъœлœс œмœ сыбыртты руаджы).

Ацы мыртœ нœй схонœн хъœлœсонтœ, уымœн œмœ арœзт сты хъœлœс œмœ сыбыртты руаджы.Уыдонœн ис œндœр сœрмагонд ном «œмхъœлœсонтœ».

Хœс: Афыссут-ма ацы термин уœ тетрœдты œмœ йœ равзарут дзырды хœйттœм гœсгœ.

Эксперементалон куыст.(Интерактивон фœйнœгыл)

Абару œмœ зœгъут, цœй руаджы арœзт œрцыдысты ацы мыртœ.

С- Сыбыртт Д- Хъœлœс œмœ сыбыртт Т- сыбыртт.

( 1 фœрœз:Сывœллœттœœнгуылдзтœœвœрынц хурхы уадындзтыл, дзурынц мыр œмœ бафиппайынц, хурхыуадындзты зыр-зыр—зылангон мырты равзœрд.

2 фœрœз : сœхгœнынц хъустœ æнгуылдзтæй. Дзургœйœ тынгдœр цы мыр хъуысы, уый у зылангон, иннœ-œзылангон)

-Кœцы мыртœ сымахмœ гœсгœ ис схонœн зылангонтœ,кœцытœ та œзылангонтœ? Цæмæн?

Хатдзœг: Зылангон мыртœ арœзт цœуынц хъœлœс œмœ сыбыртты руаджы, œзылангонтœ та-œрмœст сыбыртты руаджы.

Бакусын чиныджы цы теоретикон œрмœг ис, уыимœ(сывœллœттœ кœсынц параграф œмœ йœœвзарœм.

Рацыд œрмœг ныффидар кœнынœн баххœст кœнын:

Ныхасы рœзт: Интеративон фœйнœгыл хœслœвœрд

(Лœвœрд дзырдты къордœй саразут хъуыдыйœдтœ, хъуыдыйœдтœ бœрœг бœлвырд фœткыл равœрут, цœмœй сœ рауайа чысыл текст. Ныффыссæм-ма йæ нæ тетрæдты).

æз

Базыдтон ныхъхъуыды кодтон сахуыр дæн

Пар 27, Цы текст ныффыстам нœ тетрœдты, уым бахахх кœнут зылангон œмœ œзылангон мыртœ.

Источник

Ирон æвзаджы орфографи æмæ пунктуацийы æгъдæуттæ

I. ХЪÆЛÆСОНТЫ ÆМÆ ÆМХЪÆЛÆСОНТЫ РАСТФЫССЫНАД

1 §. Дзырдты райдайæны хъæлæсон у арæх фæхъуысы уы-йы хуызæн. Ахæм дзырдты растфыссынады тыххæй зæрдыл дарын хъæуы:

1. У райдайæны фыссын хъæуы, æдзухдæр ыл цавд цы дзырдты фæхауы, уыдоны, стæй уыдонæй арæзт дзырдты: уд (уды), удайын, удæвдз, удæсын, узæлын, узын, улæфын, улупа, уромын, урс (урсы), ус (усы), утæппæт, у, у.

2. Уы райдайæны фыссын хъæуы, уæлдæр ранымад дзырдтæй фæстæмæ, иннæты: уыгæрдæн, уызын, уылæн, уынаффæ, уынг, уырдыг; уый (фæлæ: ууыл), уыдон, уыцы: уынын, уырнын, уыдтæн, уыдзыстæм, уыдаин æ. æнд.

3 §. Хъæлæсон о дзырды райдайæны фæхъуысы, цыма йæ разæй у ис, афтæ, фæлæ фыссын хъæуы о : обау, ома, онг, омын æ. æнд.

6 §. Æуæ дзырды астæу арæх æлвæст æрцæуы æмæ ратты о : нæуæг — ног, цæуæт — цот, рæуæг — рог, рæуæд — род. Номдартæ æмæ миногонтæн фыссæн ис дыууæ хуызы дæр, фæлæ фыццаг бынат дæттын хъæуы æлвæст хуызæн: ног — нæуæг, рог — рæуæд, цот — цæуæт, род — рæуæд. Мивдисджыты æмæ фæрсдзырдты фыссын хъæуы æуæ : фæуæд, цæуæд, дæлæуæз.

Фæлæ : цæуæм — цом, цомут.

5. Хъæлæсонтæ кæрæдзиуыл куы æмбæлой æрхæцæн нысанæй хицæнгонд дзырды, уæд сæ фыссын хъæуы æххæстæй, ома хъæлæсон мыр нæ цух кæнгæйæ: Мæ къухтæ дæм нæма бахæццæ сты, æндæр мын уыцы стыр хæрзиуæгæй нæ аирвæздзынæ (Мамс. Д.).

8 §. 1. Дзырды райдайæны æмхъæлæсон мырты къорды æмæ дывæргонд æмхъæлæсонты разæй фыссын хъæуы хъæлæсон æ : æхсыр, æфсад, æвзаг, æййафын, æууæндын, æхсар.

9 §. Æмхъæлæсонтæ хуымæтæг дзырдты кæрæдзийыл куы сæмбæлынц, уæд дзургæйæ фæстаг æмхъæлæсон раззаджы арæх скæны зылангон кæнæ æзылангон (æнæххæст ассимиляци) кæнæ та бынтондæр йæхи хуызæн (æххæст ассимиляци). Ахæм дзырдты æмхъæлæсонты растфыссынад сбæрæг кæнæн ис, дзырды формæ аивгæйæ æмæ дызæрдыггаг æмхъæлæсоны фæстæ хъæлæсон сæвæргæйæ: хæцдзæн — хæцын, хъазт — хъазын, æмбæрзта — æмбæрзын, мæнмæ — мæнæй.

10 §. 1. Æмхъæлæсонтæ дæргъвæтинæй куы фæхъуысынц, уæд сæ фыссын хъæуы дывæргондæй: æввонг, æгъгъæд, фæззæг, бæззын, хуыссын, къаннæг, тыххæй, æххæст.

2. Æвиппайдон æмхъæлæсонтæ б, п, г, к, д, т, дж, дз, ч, ц дзырды мидæг дæргъвæтинæй куы фембæлынц, уæд дзургæ-дзурын бæрæг нæ вæййы, зылангон æмхъæлæсон дывæр кæны æви æзылангон. Уымæ гæсгæ зæрдыл дарын хъæуы:

а) кæд дзырдæн йæ арæзтмæ гæсгæ сбæрæг кæнæн уа, цавæр æмхъæлæсон дывæр кæны, уый, уæд дывæрæй фыссын хъæуы уыцы æмхъæлæсон: ныббар ( ны+бар, барын-æй), лæггаг (лæг+аг), курæггаг (курæг + аг), æфсæддон (æфсад + он), хъæддаг (хъæд+аг), куырæттаг (куырæт+аг), бæллиццаг (бæллиц+аг);

æ) кæд дзырдæн йæ арæзтмæ гæсгæ сбæрæг кæнæн нæ уа, зылангон æви æзылангон æмхъæлæсон дывæр кæны, уый, уæд дывæрæй фыссын хъæуы æзылангон æмхъæлæсон ( кк, пп, тт, цц, чч ): аккаг, фароныккон, астæуккаг, æппарын, лæппу, цæттæ, дæттын, хæццæ, гыццыл, фыццаг, тыччы.

3. Дзырды кæрон дæргъвæтин æмхъæлæсонтæ хатгай зын раиртасæн вæййынц хуымæтæг æмхъæлæсонтæй. Дзырды кæройнаг æмхъæлæсон дывæрæй фыссын хъæуы, йæ фæстæ хъæлæсон сæвæргæйæ дæр (зæгъæм, хауæны кæрон) дæргъвæтинæй куы хъуыса, уæд: зæхх — зæххы, зæххимæ, фæлæ : зæхмæ; цæхх — цæххимæ, фæлæ: цæхмæ, гæххæтт — гæххæттыл, фæлæ: гæххæтмæ.

Фæлæ : ахсджиаг, рæхджы, цæсгом, сгуы, сгарын, сгуыхын, æхгæнын, цæхгæр, сгæллад, сысджы.

Источник

Урок по осетинскому языку на тему » Даргъватин амхъаласонта ама амхъаласонты къордта. Са растфыссынад».

Гом урочы пълан – конспект

ирон æвзагæй 5–æм къласы.

«Дæргъвæтин æмхъæлæсонтæ æмæ

æмхъæлæсонты къордтæ. Сæ растфыссынад».

— Беслæныхъæу, 2013 аз –

Темæ: «Дæргъвæтин æмхъæлæсонтæ æмæ æмхъæлæсонты къордтæ. Сæ растфыссынад»

2. Æрдзурын æмæ бамбарын кæнын сывæллæттæн дæргъвæтин

æмхъъæлæсонтæ æмæ æмхъæлæсон къордты растфыссынады тыххæй.

3. Дзырдуатон куыст.

4. Ныффыссын дзырдуатон диктант.

5. Хæдзармæ куыст раттын.

Цæстуынгæ æрмæг: а) дамгъуат;

æ) хъæлæсонты æмæ æмхъæлæсонты таблицæтæ;

б) зылангон æмæ æзылангон æмхъæлæсонты таблицæтæ.

а). Цавæр хъуыдыйад æмбæхст уыдис нымæцты бын? (фæлт.)

премиты лауреат (зæгъын Абайты Васойы тыххæй).

æ). Фарстаты руаджы сбæрæг кæнын, сывæллæттæ раззаг урокыл цы

— Цы хонæм дамгъуат, цæмæн нæ хъъæуы?

-Радзурын дамгъуаты тыххæй цыдæриддæр сахуыр кодтам, уыдон.

— Хатдзæгтæ скæнын æмæ ног æрмæгмæ рахизын.

1. Баххæст кæнын хæслæвæрд.:

— Лæвæрд дзырдты цухгонд бынæттæ баххæст кæнын хъæугæ

æмхъæлæсонтæй. Дæргъвæтин æмхъæлæсонтæй бацамонын зылангон

ны … арæг, хъæ … он, уæ … аг, ды … æ, æв … æс, цы … ор,

… æдз, æр …ивын, Хани … æ, фы … аг, хæ … он, лæ … у)

дыууæ кæнæ фылдæр æмхъæлæсонты баиу, стæй дæргъвæтин æмхъæлæсон

дæргъвæтин æмхъæлæсонæн та æнцондæр, зæгъыны тыххæй, æвæрд æрцæуы

2 . (ы) ссарын (ы) ссудзын

(ы) сриуыгъын (æ) змæнтын

(ы) срæхойын (æ) знаггад

Фæндыр ы скъахта. (Къ.)

— Нæ къуылдымтæ, нæ фæзтæ

Ы сфæлыстой сæхи. (Г.Ц.)

— Арв сыл ы згъалы йæ судзгæ цæхæртæ,

Пиллон ы скалдтой, æрдиагыл сысты … (Нигер)

нæ, фæлæ æндæр æмхъæлæсон, кæнæ дæргъвæтин æмхъæлæсон куы вæййы,

уæд сæ разæй фæхъуысы – Æ – æмæ фыст дæр цæуы.

(Раиртæст) – Æмхъæлæсонты къордæн дзырды райдайæны сæ разæй æвæрæн

куы нæ вæййы хъæлæсонæн, уæд æвæрд æрцæуы се хсæн.

5. Фыст (иууон нымæц) – фыстытæ (бирæон нымæц),

цалх (иу. н.) – цæлхытæ (б. н.)

цырыхъхъ (иу. н.) – цырыхъхъытæ (б.н)

цы дзырдтæ фæвæййынц, уыдоны бирæон нымæцы æвæргæйæ фæсæфтуан

1. Ныффыссын дзырдуатон диктант.

Ссæст, хыссæ, цырыхъхъытæ, цæппузыр, дзыхъхъытæ, æхсæв, æндах, уасæг,

фыссæг, къæцæл, ссад, змис, стонг, стыр, змæлын, къæрццытæ, æддаг, агъоммæ,

дыууадæс, ссæдз, дыууиссæдз, фæззыгон, мæллæг, кæрчытæ, уæрыччытæ, устытæ.

2. Сывæллæттæ дыууæ къордыл адих сты: ахуыргæнæджы æххуысæй

æвзырынц диктанты дзырдты растфыссынад… (чи фылдæр æмæ хуыздæр)

3. Ахуыргæнæджы фарстатæн дзуæппытæ раттын . (кусынц дыуæ къорды)

— Цал сты хъæлæсон мыртæ æмæ æмхъæлæсон мыртæ(ранымайын сæ).

— Зылангон æмæ æзылангон мыртæ (ранымайын).

Фыст та куыд цæуынц? (Дæнцæгтæ)

1. Баххæст кæнын фæлтæрæн(?)

2. Ирон – уырыссаг дамгъуатæй рафыссын дзырдтæ, уæлдæр цы раиртæстытæ

сахуыр кодтам, уыдоныл æнцойгæнгæйæ (дыууæ къорды сывæллæттæ:

чи фылдæр?) Y Хатдзæгтæ скæнын, сывæллæттæн бæрæггæнæнтæ сæвæрын …

Хъаласонта ама амхъаласонта это что. Смотреть фото Хъаласонта ама амхъаласонта это что. Смотреть картинку Хъаласонта ама амхъаласонта это что. Картинка про Хъаласонта ама амхъаласонта это что. Фото Хъаласонта ама амхъаласонта это что

Курс повышения квалификации

Охрана труда

Хъаласонта ама амхъаласонта это что. Смотреть фото Хъаласонта ама амхъаласонта это что. Смотреть картинку Хъаласонта ама амхъаласонта это что. Картинка про Хъаласонта ама амхъаласонта это что. Фото Хъаласонта ама амхъаласонта это что

Курс профессиональной переподготовки

Библиотечно-библиографические и информационные знания в педагогическом процессе

Хъаласонта ама амхъаласонта это что. Смотреть фото Хъаласонта ама амхъаласонта это что. Смотреть картинку Хъаласонта ама амхъаласонта это что. Картинка про Хъаласонта ама амхъаласонта это что. Фото Хъаласонта ама амхъаласонта это что

Курс профессиональной переподготовки

Охрана труда

Ищем педагогов в команду «Инфоурок»

Хъаласонта ама амхъаласонта это что. Смотреть фото Хъаласонта ама амхъаласонта это что. Смотреть картинку Хъаласонта ама амхъаласонта это что. Картинка про Хъаласонта ама амхъаласонта это что. Фото Хъаласонта ама амхъаласонта это что

Номер материала: ДВ-324724

Не нашли то что искали?

Вам будут интересны эти курсы:

Оставьте свой комментарий

Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.

Хъаласонта ама амхъаласонта это что. Смотреть фото Хъаласонта ама амхъаласонта это что. Смотреть картинку Хъаласонта ама амхъаласонта это что. Картинка про Хъаласонта ама амхъаласонта это что. Фото Хъаласонта ама амхъаласонта это что

В Петербурге школьникам разрешили уйти на каникулы с 25 декабря

Время чтения: 2 минуты

Хъаласонта ама амхъаласонта это что. Смотреть фото Хъаласонта ама амхъаласонта это что. Смотреть картинку Хъаласонта ама амхъаласонта это что. Картинка про Хъаласонта ама амхъаласонта это что. Фото Хъаласонта ама амхъаласонта это что

Минпросвещения планирует выделить «Профессионалитет» в отдельный уровень образования

Время чтения: 2 минуты

Хъаласонта ама амхъаласонта это что. Смотреть фото Хъаласонта ама амхъаласонта это что. Смотреть картинку Хъаласонта ама амхъаласонта это что. Картинка про Хъаласонта ама амхъаласонта это что. Фото Хъаласонта ама амхъаласонта это что

Апробацию новых учебников по ОБЖ завершат к середине 2022 года

Время чтения: 1 минута

Хъаласонта ама амхъаласонта это что. Смотреть фото Хъаласонта ама амхъаласонта это что. Смотреть картинку Хъаласонта ама амхъаласонта это что. Картинка про Хъаласонта ама амхъаласонта это что. Фото Хъаласонта ама амхъаласонта это что

Учителям предлагают 1,5 миллиона рублей за переезд в Златоуст

Время чтения: 1 минута

Хъаласонта ама амхъаласонта это что. Смотреть фото Хъаласонта ама амхъаласонта это что. Смотреть картинку Хъаласонта ама амхъаласонта это что. Картинка про Хъаласонта ама амхъаласонта это что. Фото Хъаласонта ама амхъаласонта это что

Учителя о ЕГЭ: секреты успешной подготовки

Время чтения: 11 минут

Хъаласонта ама амхъаласонта это что. Смотреть фото Хъаласонта ама амхъаласонта это что. Смотреть картинку Хъаласонта ама амхъаласонта это что. Картинка про Хъаласонта ама амхъаласонта это что. Фото Хъаласонта ама амхъаласонта это что

Путин поручил не считать выплаты за классное руководство в средней зарплате

Время чтения: 1 минута

Подарочные сертификаты

Ответственность за разрешение любых спорных моментов, касающихся самих материалов и их содержания, берут на себя пользователи, разместившие материал на сайте. Однако администрация сайта готова оказать всяческую поддержку в решении любых вопросов, связанных с работой и содержанием сайта. Если Вы заметили, что на данном сайте незаконно используются материалы, сообщите об этом администрации сайта через форму обратной связи.

Все материалы, размещенные на сайте, созданы авторами сайта либо размещены пользователями сайта и представлены на сайте исключительно для ознакомления. Авторские права на материалы принадлежат их законным авторам. Частичное или полное копирование материалов сайта без письменного разрешения администрации сайта запрещено! Мнение администрации может не совпадать с точкой зрения авторов.

Источник

Добавить комментарий

Ваш адрес email не будет опубликован. Обязательные поля помечены *